بیابان پشت ریگ قسمتی (شرق) از بیابان بزرگ بندریگ واقع در شمال شرقی کاشان و شمال ابوزیدآباد در محدوده جغرافیایی N3350 تا N3419 شمالی و E5153 تا E5212 شرقی واقع در استان اصفهان است. این بیابان از شرق با محدوده پارک ملی کویر از شمال به دریاچه نمک قم (آران و بیدگل) از غرب به بیابان مرنجاب و بیابان بندریگ و از جنوب به شهرستان ابوزید آباد و روستاهای حاشیه آن در یک نوار مرزی شرقی غربی محدود می شود. این بیابان در نواحی غربی و مجاورت مرنجاب پوشیده از تپه های ماسه ای تثبیت شده و در نواحی مرکزی خاکهای قلیایی با پوشش گیاهی اندک می باشد. در مناطق شرقی ارتفاعات یخاب و کوه های یخاب و کوه لطیف واقع شده اند و در قسمت شمال شرقی ارتفاعات کوه عقاب قرار دارد. در واقع پشت ریگ مکانی است که تپه های شنی بیابان بندریگ معروف به مرنجاب از سمت شرق پایان میگیرد. ریگ در گویش مردمان محلی به معنای مکانهای پوشیده از شن و رمل است و پشت ریگ به معنای مکانی در پشت تپه های شنی می باشد.
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی در مناطق شنی درختان تاغ و بوته های اسکنبیل و نسی و در مناطق استپی تاغ، درمنه، جگن، رشمه، شور الوان، شور بیابانی و اشنان قابل مشاهده است. در سالهای اخیر جهت شکستن باد و تثبیت شنهای روان در مناطق جنوبی، جنگلهای تاغ به صورت دست کاشت قرار گرفته اند.
حیات وحش
به دلیل دسترسی سخت تر نسبت به منطقه مرنجاب این منطقه بکر باقی مانده است. از این رو حیات وحش این منطقه از امنیت نسبتا بهتری نسبت به منطقه مرنجاب برخوردارند. پوشش جانوری منطقه عبارت است از : شاهین، عقاب، خرگوش، روباه شنی، گربه شنی، شغال، گرگ، جرد، هوبره انواع آگاما و مار، لاسرتای مرنجابی، پامسواکی و...
نقاط دیدنی
این منطقه به دلیل دوری از مسیرهای اصلی، کمبود آب و خشکی خیلی مورد اقبال مردم محلی واقع نبوده است. به همین دلیل بیشتر مورد استفاده راهزنان قرار می گرفته که کاروانهای عبوری از مسیر مرنجاب به ورامین را از این منطقه مورد دستبرد قرار میدادند. از جمله مکانهای مورد استفاده راهزنان می توان به قلعه کرشاهی در شرق این منطقه اشاره کرد.
در قسمت مرکزی حد فاصل تپه های شنی و زمینهای قلیایی مناطق بکر و مناظر زیبای طبیعی کویر قابل مشاهده است.
قلعه کرشاهی ، قلعه سردار و کاروانسرای عباسی در شرق این بیابان از جمله آثار فرهنگی به جا مانده از گذشتگان است.
قلعه کرشاهی در موقعیت جغرافیایی 52 درجه و 6 دقیقه شرقی و 33 درجه و 55 دقیقه شمالی، واقع در جنوب کویر بندریگ، شمال شهرستان ابوزیدآباد و در جنوب ارتفاعات یخ آب در استان اصفهان قرار دارد. این قلعه متعلق به دوران ایلخانی است و در نزدیکی روستای متین آباد (حدود 25 کیلومتر) در دل کویر نشسته است. کاربری قلعه کاملا نظامی بوده. آنچنان این قلعه در دل کویر مستتر است که تا نزدیک آن نشوید قادر به دیدن آن نیستید. در حال حاضر این قلعه تاریخی رها شده است. هیچ نگهبان و هیچ اطلاعاتی از آن در حوالی اش مشهود نیست. ظاهرا به خاطر ادعای یک مالک خصوصی، میراث نتوانسته است آنجا را کامل تحت پوشش قرار دهد. خوشبختانه قلعه پارسال ثبت ملی شده است.
این قلعه از خشت و گل ساخته شده است و خندق بزرگی گرداگرد آنرا احاطه کرده است. این قلعه یکی از قلعه های مهم سردار حسین کاشی یکی از راهزنان و یاغیان دوره رضا خان بوده و هنوز آثار گلوله های توپ در نبرد نیروهای دولتی و نیروهای سردار حسین کاشی در این قلعه بر جای مانده است.
ریگ شق (در گویش محلی رق شق) منطقه ای بیابانی و پوشیده از ریگزار در شمال شهرستان بادرود و شمال شرقی اکو کمپ متین آباد در استان اصفهان است. موقعیت جغرافیایی این منطقه N3446 و E5400 است. این منطقه ادامه ریگزار بزرگ بند ریگ است که در قسمت جنوب شرقی این ریگزار به صورت نوار باریکی تا شمال شهرستان بادرود ادامه پیدا کرده است. عرض این نوار باریک در این منطقه در حدود 2 کیلومتر است و تا امامزاده آقا علی عباس ادامه دارد. این منطقه از شمال به دشت استپی مجاور کوه های یخاب معروف به دشت پشت ریگ، از جنوب به بادرود، روستای متین آباد و شابادی طالبی، از شرق به جاده آقا علی عباس به بادرود و از غرب به اجتماعات ماسه ای ادامه بند ریگ محدود می شود. تپه های ماسه ای در این منطقه عمدتا جهتی شمال غربی-جنوب شرقی دارند و به صورت پراکنده در منطقه قابل مشاهده هستند. پوشش گیاهی تپه ها غنی و عمدتا گیاهان ماسه پسند همچون دم گاوی، درختچه های تاغ، گز، نتر، نسی و ... هستند.
پوشش جانوری در منطقه شامل جرد، پا مسواکی، روباه شنی، انواع مار و عقرب، چکاوک کاکلی، مگس گیر و ... است. مجاورت این منطقه و منطقه حفاظت شده پارک ملی کویر اهمیت این منطقه را از نظر لزوم حفاظت از گونه های جانوری دو چندان کرده است. شایان ذکر است این منطقه در گذشته ای نچندان دور زیستگاه یوز آسیایی بوده است که به دلایل مختلف از جمله تخریب زیستگاه دیگر در این منطقه مشاهده نشده است. این منطقه بدلیل قرار گرفتن در نزدیکی منطقه نمونه گردشگری متین آباد مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. ارتفاع تپه های ماسه ای در بلندترین حالت در حدود 70 متر است. |